Τον τελευταίο καιρό το διαδίκτυο
κατακλύστηκε από τη συζήτηση για τη
σκοπιμότητα ή μη της διδασκαλίας των
Αρχαίων Ελληνικών από το πρωτότυπο στο
γυμνάσιο. Με την ευκαιρία αυτής της
συζήτησης σημειώθηκε αύξηση των
αναρτήσεων που αφορούν την ανωτερότητα
των αρχαίων σε σχέση με οποιαδήποτε
άλλη γλώσσα μίλησε ποτέ ο άνθρωπος στον
πλανήτη, την ετυμολογική σχέση όλων των
λέξεων που ειπώθηκαν από τα αρχαία
ελληνικά, τις ιαματικές ιδιότητές τους
σε σχέση με τη δυσλεξία, τον μεταφυσικό
συντονισμό τους με το αρχαίο θέατρο της
Επιδαύρου, όπου καμία άλλη γλώσσα δεν
μπορεί να ακουστεί τόσο ωραία και δυνατά
όσο αυτά και λοιπά παρεμφερή.
Αντί να σχολιάσω τις παραπάνω αναρτήσεις,
θα ήθελα να μοιραστώ την παρατήρηση που
μου έχουν μεταφέρει φίλοι φιλόλογοι
που διδάσκουν τα αρχαία ελληνικά στο
γυμνάσιο, η οποία με αιφνιδίασε με την
απλότητα και την άμεσότητά της. Τα παιδιά
στο γυμνάσιο, όταν δεν καταλαβαίνουν
κάτι στα αρχαία, ρωτάνε “πώς το λένε
αυτό στα ελληνικά”. Επίσης, συχνά
διαμαρτύρονται, μόλις προχωρήσουν στην
τρίτη κλίση και στον παρακείμενο, ότι
“αυτά δεν είναι ελληνικά, πώς τα έλεγαν
και δεν στραμπούλιζαν τη γλώσσα τους”.
Πολύ διαφωτιστική βρήκα και την ευχάριστη
έκπληξή τους που μου μετέφερε νεαρή
φιλόλογος, η οποία με παιχνίδια και την
αρωγή των νέων τεχνολογιών κατάφερε να
φέρει μια ισχνή ακτίνα φωτός στο μυστήριο
της κλίσης των βαρύτονων ρημάτων: τα
παιδιά είπαν “κυρία, αυτά μοιάζουν με
τα ελληνικά!”
Τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς, τα ξέρουν όλα.
Αρχαία, όμως, πολύ λίγα καταφέρνουν να
μάθουν. Μεγαλώνοντας ξεχνούν την
αποστροφή που τους προκαλούσε στο
σχολείο αυτό που δεν μπορούσαν καν να
αποκαλέσουν με το ίδιο όνομα με τη
μητρική τους γλώσσα. Ως ενήλικες, που
δεν πρέπει να υποστούν τη βάσανο των
τριτόκλιτων και της β’ συζυγίας, τα
λατρεύουν και τα υπερασπίζονται με
θρησκευτική αφοσίωση. Πιστεύουν ότι
μπορούν να βελτιώσουν το γνωστικό
επίπεδο των παιδιών τους χωρίς να
αναρωτηθούν πόσο βελτίωσαν το δικό
τους. Πιστεύουν στα αρχαία όπως πιστεύουν
και στο ξεμάτιασμα: αρχέγονα και βαθιά,
αλλά χωρίς τεκμήρια και αποδείξεις, με
τη βαθιά πίστη αυτού που έμαθε να μην
αμφισβητεί τις πατροπαράδοτες πεποιθήσεις,
ακόμα κι αν δεν τις κατανοεί. Σε αυτό το
πλαίσιο της μαγικής-μεταφυσικής
λειτουρτγίας της γλώσσας μπορεί να
γίνει πιστευτό και ότι θεραπεύουν πάσα
νόσο και μαλακία και ότι είναι θεόσταλτα.
Όπως, όμως, το ξεμάτισμα δεν θεραπεύει
τον καρκίνο, έτσι και η διδασκαλία των
αρχαίων από τα γενοφάσκια μας δεν μπορεί
να λύσει τα προβλήματα της ελληνικής
εκπαίδευσης και παιδείας. Η μόνη
λειτουργία που μπορούν να έχουν τα
αρχαία στις μικρές τάξεις και σε όλους
τους μαθητές είναι, κατά τη γνώμη μου,
αποτροπαϊκή, κάτι σαν το μπλε μάτι που
θα διώξει μακριά όχι το κακό, αλλά την
αμορφωσιά.
Θα κλείσω με μια απορία, απευθυνόμενος
στους επαΐνοντες του διαδικτύου: τα
αρχαία ελληνικά έχουν μεγαλύτερη σχέση
με τα νέα από ό,τι τα λατινικά με τα
ιταλικά; Μήπως ήρθε η ώρα να πάψουμε να
συγχέουμε την πολιτική και την ιδεολογία
με τη γλωσσολογία και τον μεταφυσικό
αχταρμά των αρχαιόπληκτων και των λοιπών
φανατικών; Διαφορετικά επιλέγουμε το
γνωστό δρόμο της καρικατούρας του
συντηρητικού δημάρχου: “όπισθεν
ολοταχώς”.
